Op 4 september verlaat Dawn de planetoïde Vesta, na een onderzoek van ruim een jaar en gaat op weg naar de dwergplaneet Ceres.

Door een probleem met het standregelsysteem ontstond wat vertraging. Het is de bedoeling dat Dawn, die werkt op een ionenmotor, begin 2015 bij Ceres aankomt. Uit het onderzoek van Dawn bij Vesta is onder meer gebleken dat Vesta ooit helemaal gesmolten is geweest en meer weg heeft van een kleine, gedeukte planeet dan van een planetoïde.

Vesta heeft twee hele grote inslagkraters, beiden op het zuidelijk halfrond. Eén krater, Rheasilvia, is ongeveer miljard jaar oud,
de andere krater is zeker twee miljard jaar oud. Tijdens deze inslagen werd veel materiaal van Vesta afgeslagen.

Een deel kwam op aarde terecht, hierdoor is Vesta nog steeds één van de grootste bronnen van meteorieten
die op aarde terecht komen. Vesta laat ons de eerste dagen van de geschiedenis van ons zonnestelsel zien.

Door de geschiedenis van de inslagen in het zonnestelsel te begrijpen, kunnen we ook de evolutie
van de maan en de planeten begrijpen en de totstandkoming van leven op aarde.


Verschillende mineralen op het zuidelijk halfrond van Vesta. Hoe paarser, hoe meer diogenieten er aanwezig is.
Hoe geler, hoe meer eucriet er te vinden is.

---

Dawn blijft veertig dagen langer om Vesta draaien voor onderzoek en verlaat de planetoïde op 26 augustus richting Ceres.
Ondanks deze vertraging komt de ruimtesonde op de eerder geplande datum in februari 2015 bij Ceres aan.

De goed werkende ionenaandrijving heeft voldoende vermogen om het tijdverlies goed te maken.
De verlenging van het onderzoek wordt deels gebruikt om Dawn langer in zijn lage omloopbaan (hoogte 210 km)
te houden en wordt de samenstelling van het oppervlak en het zwaartekrachtsveld van de planetoïde onderzocht.

De overige tijd zal Dawn in een hogere baan draaien en het oppervlak van Vesta verder in kaart brengen,
waar het in juli 2011 mee startte. Het noordelijk halfrond lag toen grotendeels in schaduw,
maar nu bevindt zich een groter stuk van dat gebied in het zonlicht.

Uit het eerdere onderzoek blijkt dat het oppervlak van Vesta voor een groot deel uit ijzer- en magnesiumrijke mineralen bestaat,
dit wordt ook vaak in vulkanisch gesteente op aarde aangetroffen.
Het oppervlak is met lichter gekleurde mineralen gemengd door inslagen van meteorieten.
De temperatuur op Vesta loopt van 23 graden onder nul op plekken waar de zon hoog staat, tot 100 graden onder nul in de schaduw.

---

Dawn heeft de afgelopen maanden stereoscopische metingen verricht aan planetoïde Vesta.

Er zijn opnamen gemaakt van de zuidpool, waar zich een ongeveer 20 kilometer hoge berg bevindt
(na de schildvulkaan op Mars de hoogste berg van het zonnestelsel).

De berg ligt in het midden van het grote inslagbekken Rheasilvia
(de moeder van Remulus en Romus uit de Griekse Mythologie) met een doorsnede van 200 kilometer.

Uit andere metingen blijkt dat de planetoïde een ijzerkern met een middellijn van ca. 230 kilometer moet hebben.
Het oppervlak heeft een wisselende mineralogische samenstelling vooral in de omgeving van inslagkraters.

Hoe het donkere deel en de heldere gebieden op Vesta zijn ontstaan is niet bekend.
Wel is er een groot verschil in kraterdichtheid tussen het noordelijk en het zuidelijk halfrond.
Sommige delen van het zuidelijk halfrond lijken minder dan twee miljard jaar oud,
terwijl het noordelijk halfrond, als je de kraters telt ongeveer vier miljard jaar is.

Waarschijnlijk is een deel van het zuidelijk halfrond met materiaal bedekt dat vrij kwam bij de vorming van
het enorme inslagbekken aan de zuidpool. Rond de evenaar van Vesta liggen uitgestrekte stelsels van groeven.
Het oppervlak van de planetoïde is veel ruwer dan verwacht.

---

Dawn maakte een opname van de zuidpool van planetoïde Vesta op een hoogte van ongeveer 2700 kilometer.
Op het noordelijk halfrond van Vesta is het nu winter, waardoor het noordpoolgebied donker is.
Op de zuidpool is groot inslagbekken te zien, de rotswanden zijn kilometers hoog en in het midden verrijst
een berg, die met zijn hoogte van vijftien kilometer tot de hoogste van het zonnestelsel behoort.

De vijfhonderd meter grote krater is gebruikt om de nulmeridiaan te kiezen (om de planetoïde van een coördinatennet te voorzien)
het Greenwich van Vesta en heeft de naam Claudia gekregen.

---

Dawn heeft op 24 juli een gedetailleerde opnamen gemaakt van het zuidpoolgebied,
rechtsonder, op een afstand van ongeveer 5200 kilometer.

Op het zuidelijk halfrond van Vesta komen minder kleinere kraters voor dan op het noordelijk halfrond,
rond de evenaar van Vesta lopen diepe groeven (links) van ongeveer 10 kilometer breed,
waarschijnlijk ontstaan tijdens de vorming van de zuidpoolkrater.

Metingen aan het oppervlak laten zien dat de mineralogische samenstelling grote variaties vertoont.

---

Zaterdag bereikte Dawn de planetoïde Vesta (een onvoltooide planeet) en sinds zondag draait hij gedurende een jaar in een baan om de planetoïde heen.

Vesta is een van de grootste planetoïden in ons zonnestelsel.

Dawn werd op 27 september 2007 vanaf Cape Canaveral in Florida gelanceerd om gedurende acht jaar het zonnestelsel te onderzoeken.

Op de bovenste opname (9 juli) bevindt Dawn zich op een afstand van 41.000 kilometer van Vesta, maar deze afstand moet 16.000 kilometer worden om de samenstelling van het oppervlak te onderzoeken en de massa te bepalen.

De onderste opname is gemaakt op 18 juli op een afstand van 15.000 kilometer.

Vesta is ongeveer 4,5 tot 4,6 miljard jaar oud en onderzoekers hopen gegevens over het begin en het ontstaan van ons zonnestelsel te krijgen. De planetoïde staat op een afstand van 190.000 kilometer van de aarde.

In 1996 heeft de Hubble Space Telescope een enorme inslagkrater op Vesta ontdekt, veroorzaakt door een planetoïde, de krater is 430 kilometer breed en ongeveer een miljard jaar oud. Dit is heel bijzonder omdat de doorsnede van Vesta slechts 530 kilometer is.

Door deze krater is het mogelijk dat Dawn diep in het inwendige van Vesta kan kijken. De krater bevindt zich bij aankomst van Dawn in het zonlicht.

Als Dawn Vesta over een jaar verlaat, vliegt de ruimtesonde naar dwergplaneet Ceres (900 kilometer groter dan Vesta), Ceres draait in een ruimere baan (60.000 kilometer verder dan Vesta) ook tussen Mars en Jupiter rond de zon, maar heeft een heel andere samenstelling.

Vesta heeft weinig of geen (bevroren) water, terwijl Ceres meer op een ijsmaan lijkt.

---

Op 16 juli zal Dawn in een baan om Vesta komen en een jaar lang om de planetoïde draaien.

De opname rechts is gemaakt op een afstand van ongeveer 189.000 kilometer, er zijn al verschillen in de oppervlaktestructuur (soort inslagkraters) te zien.

Het is de eerste planetoïde uit de planetoïdengordel tussen de banen van Mars en Jupiter, die zo lang onderzocht wordt.

---

Vandaag vliegt Dawn op een afstand van 549 kilometer langs Mars.
Tijdens deze flyby wordt de baan van de ruimtesonde veranderd door
de zwaartekracht van Mars, hierdoor komt Dawn in een langgerektere ellipsbaan om de zon
en in een baan die ongeveer vijf graden is geheld ten opzichte van de baan van de aarde.

De wijzigingen zijn nodig voorde voorbereiding van de ontmoeting in 2011
met de planetoïde Vesta, daarna de dwergplaneet Ceres, in 2015.
Tijdens de vlucht langs Mars worden de wetenschappelijke instrumenten van de ruimtesondegetest.


Dawn heeft een ionenmotor, die veel minder brandstof verbruikt dan een gewone raketmotor,
terwijl er toch grotere baanwijzigingen mee mogelijk zijn.
Door de zwaartekracht van Mars krijgt Dawn een hogere baansnelheid, Mars zelf
wordt iets afgeremd, over 70 miljoen jaar is er een afwijking van één centimeter.


Op de opname is een deel, ongeveer 55 kilometer in doorsnede, van het gebied Tempe Terra op Mars te zien.

---

De ionenmotor van Dawn is volgens plan uitgeschakeld.
De ruimtesonde zweeft nu in de richting van Mars, voor een flyby in februari 2009.

Door de zwaartekracht van Mars zal de ruimtesonde de juiste snelheid en richting
krijgen om in 2011 bij de planetoïde Vesta aan te komen. Over een half jaar zal
de ionenmotor weer voor langere tijd worden aangezet om Dawn een extra zetje te geven.


Een ionenmotor verkrijgt zijn voortstuwingskracht aan de uitstoot van geladen deeltjes,
de xenon-ionen, die met behulp van een elektrisch veld worden versneld.
Daar is heel weinig brandstof voor nodig, maar hierdoor is de stuwkracht niet erg groot,
om een flinke snelheid te krijgen moet de motor lang aan staan.

Na Vesta volgt in 2015 de dwergplaneet Ceres, de ionenmotor zal tijdens de reis 50.000 werkuren maken.

---

Gisteren om 13.34 uur Nederlandse tijd heeft de NASA de Dawn gelanceerd.
Dawn is een kleine, goedkope ruimtesonde die deel uitmaakt van NASA's Discovery-programma.

In februari 2009 vliegt de ruimtesonde vlak langs Mars om meer snelheid te maken.
In augustus 2011 komt hij in een baan rond de planetoïde Vesta.
In mei 2012 vliegt Dawn verder, om in februari 2015 aan te komen bij Ceres.

---

NASA lanceert donderdag, 27 september Dawn (Dageraad), vanaf het Kennedy Space Center in Florida,
voor een reis van 3 jaar naar de twee grootste planetoïden in de gordel tussen Mars en Jupiter.

Als alles volgens plan verloopt, komt hij in september 2011 aan bij Vesta en ruim 3 jaar daarna,
in februari 2015 bij Ceres. In juli 2015 eindigt de missie.
Ceres heeft een doorsnede van ongeveer 910-975 kilometer en Vesta is 580 kilometer lang
en 470 kilometer dik. Op het zuidelijk deel van Vesta bevindt zich een grote inslagstructuur.

Indrukwekkend is dat op verschillende plaatsen op aarde meteorieten zijn gevonden die afkomstig
lijken te zijn van Vesta. Eén daarvan kwam in augustus 1925 neer bij Ellemeet, op het Zeeuwse
eiland Schouwen. De bewaard gebleven delen van deze meteoriet bevinden zich in de faculteit
van de Geowetenschappen van de Universiteit Utrecht en Museum/Sterrenwacht Sonnenborgh.
Eigenlijk heeft Nederland een stukje Vesta in huis.


Beide planetoïden, waarvan Ceres sinds vorig jaar onder dwergplaneet valt, zullen maandenlang
vanuit een omloopbaan gedetailleerd worden onderzocht. Tussen de banen van Mars en Jupiter
draaien ontelbare werelden van zeer uiteenlopende afmetingen rond de zon.
Het zijn de overblijfselen van het oermateriaal waaruit 4,6 miljard jaar geleden
het zonnestelsel is ontstaan, inclusief de aarde.

NASA heeft al eerder planetoïden met behulp van ruimtesondes onderzocht,
zoals Gaspra (1991), Ida (1993), Mathilde (1997) en Eros (2001).
Dat waren echter veel kleinere objecten die slechts kort tijdens een voorbijvlucht werden onderzocht.

De 1200 kilo zware Dawn maakt de overtocht met behulp van ionenmotoren.
Hun werking is gebaseerd op de ionisatie van xenongas, waarvan de ionen met grote snelheid worden
weggestoten en door het geringe gasverbruik kan zo'n motor jarenlang werken en grote snelheid opleveren.

Ionenmotoren zijn al eerder met succes gelanceerd, zoals de komeetverkenner
Deep Space (1998-2001) en de Smart-1 (2003-2006).

---

De lancering van de Dawn is uitgesteld tot september, dit maakte de NASA zaterdag bekend.
Dawn gaat onderzoek doen aan de twee grote planetoïden Vesta en Ceres.

Dawn zou op zaterdagavond Nederlandse tijd gelanceerd worden, maar onweersbuien in Florida vormden een te groot risico
voor het vullen van de brandstoftanks, donderdag werd besloten de lancering één of twee dagen uit te stellen.
Nu is gekozen voor een langer uitstel, omdat het lanceerplatform op Cape Canaveral
in gereedheid gebracht moet worden voor de lancering van de Phoenix naar Mars.

---

NASA heeft op 27 maart bekendgemaakt toch door te gaan met Dawn, die is voorzien van een ionenmotor.
Deze een ruimtemissie gaat naar de grote planetoïden Vesta en Ceres, die rond de zon cirkelen in de planetoïdengordel
tussen Mars en Jupiter. In maart was de Dawn-missie geschrapt vanwege technische en financiële problemen.

Dawn zou eerst in juni 2006 gelanceerd worden, maar door allerlei problemen en een forse kostenoverschrijding
werd de lancering ruim een jaar uitgesteld. Daar zijn nu oplossingen voor gevonden, zodat de missie,
die met ruim 70.000 miljoen euro werd verhoogd, alsnog kan doorgaan.


De lancering is uitgesteld tot juli 2007. De kosten van de missie bedragen 394 miljoen euro.

---

De NASA heeft bekend gemaakt dat de Dawn missie niet doorgaat, maar er bleven vraagtekens
of dit definitief was en inderdaad eind maart kwam het bericht dat de missie wel doorgaat

---

Dawn, die dit jaar juni gelanceerd zou worden, zal pas volgend jaar gelanceerd worden.
De lancering wordt voor dit jaar geschrapt in verband met de kosten en technische problemen.

Het project zou 373 miljoen dollar gaan kosten en vorig jaar werd al om 40 miljoen dollar extra gevraagd.

Op 27 januari zal NASA meer bekend maken over de toekomst van de Dawn missie,
die deel uitmaakt van de Discovery missie.

---

De lancering van de Dawn loopt vertraging op door een te laag budget
en er zijn te weinig medewerkers, wat de nieuwe datum wordt is nog niet bekend.