Astronomen hebben uit eerdere waarnemingen met de Kepler-telescoop van de NASA
een enorme, rotsachtige planeet bij de ster Kepler-10 ontdekt.
Met de Kepler en een telescoop op la Palma zijn heel veel gegevens over de planeet verzameld
en op basis daarvan kon de samenstelling van het oppervlak worden vastgesteld.

De planeet Kepler 10-c is zeventien keer zwaarder dan de aarde en bevindt zich op een afstand
van ongeveer 560 lichtjaar in het sterrenbeeld Draak. De doorsnede van de planeet,
die geen hoge atmosfeer heeft is 29.000 kilometer dit is ruim twee keer zo groot als de aarde.

Het planetenstelsel waarin Kepler-10c zich bevindt is ongeveer elf miljard jaar oud.
Om de ster Kepler 10 draait behalve Kepler-10c nog een tweede planeet, Kepler-10b.

Deze planeet is drie keer zwaarder dan de aarde en draait op heel kleine afstand om zijn ster.
Hierdoor is de planeet waarschijnlijk zo heet dat hij uit lava bestaat en niet uit vaste gesteenten.

Het planetenstelsel is minder dan drie miljard jaar na de oerknal gevormd.
Wat wel bijzonder is, dat er al rotsachtige planeten konden ontstaan toen zware elementen
als ijzer en silicium nog niet in grote hoeveelheden aanwezig waren in het heelal.

Tot nu toe gingen astronomen ervan uit dat de combinatie groter en zwaarder dan de aarde,
maar toch een rotsachtig oppervlak niet mogelijk was.
Reusachtige planeten met het gewicht van Kepler 10-c moesten een gasachtig oppervlak hebben,
omdat tijdens het ontstaansproces waterstof en helium zouden worden aangetrokken.

Het nog niet helemaal duidelijk hoe Kepler-10c is ontstaan. De planeet valt in de categorie mega-aarde. Een superaarde
is een rotsachtige planeet met een vast oppervlak waarvan de massa groter dan de aarde en kleiner dan Uranus of Neptunus.


Verschillende soorten exoplaneten

De ster waar planeten omheen draaien is bepalend voor het soort planeten dat er omheen draait.
In ons zonnestelsel kennen we twee soorten: de kleine rotsachtige planeten (aarde) en de gasreuzen (Jupiter).

In ons Melkwegstelsel komt nog een derde soort voor: de gasdwergen, die hebben een rotsachtige kern en een dikke gasmantel.

Uit onderzoek aan de vele honderden exoplaneten die de Kepler heeft ontdekt, blijkt dat planeten die 1,7 keer kleiner
zijn dan de doorsnede van de aarde bijna altijd rotsachtig zijn. Hieronder vallen ook de superaardes.

Planeten die 3,9 keer groter zijn dan de doorsnede van de aarde zijn bijna altijd gasreuzen zoals Jupiter.

Planeten die 1,7 en 3,9 keer groter zijn dan de doorsnede van de aarde zijn meestal gasdwergen.

Astronomen ontdekten ook dat van een mega-aarde (gasdwerg) zoals kepler-10c, die op grotere afstand van zijn ster draait,
de kern groter kan zijn voordat hij een dikke gasmantel aan zich bindt, wat afkomstig is uit de materieschijf waaruit de planeten ontstaan.
Zo kunnen er dus ook grote, zware aardeachtige planeten ontstaan, zoals de pas ontdekte Kepler-10c.

Uit het onderzoek blijkt ook dat sterren, zoals onze zon, met weinig zware elementen vaker vergezeld worden door
aardeachtige planeten. Bij sterren met meer zware elementen komen in verhouding meer gasdwergen voor.
Sterren die het hoogste gehalte aan zware elementen bevatten worden alleen maar door gasreuzen vergezeld.

---

Exoplaneet Kepler-78b is tot nu toe de meest op de aarde lijkende exoplaneet.
Hij is 20% groter dan de aarde en heeft ongeveer dezelfde gesteente (en ijzer) dichtheid als onze aarde.

Kepler-78b is eerder dit jaar door de Kepler satelliet ontdekt en schuift vanaf de aarde gezien
eens in de 8,5 uur op een afstand van anderhalf miljoen kilometer voor zijn moederster langs.

De grootte was wel bekend, maar de massa niet. Met de 3,6-meter telescoop van de ESO-sterrenwacht op La Silla
en de Keck-telescoop op Hawaï is heel nauwkeurig naar het spectrum van de moederster gekeken en konden
astronomen meten hoeveel de ster door de om hem heen draaiende exoplaneet aan het schommelen wordt gebracht.
Uit die schommelbeweging kon de massa van Kepler-78b worden berekend.

De gemiddelde dichtheid van Kepler-78b ligt tussen de 5,3 en 5,6 gram per kubieke centimeter en de gemiddelde
dichtheid van de aarde bedraagt 5,5 gram per kubieke centimeter. Met een oppervlaktetemperatuur van
honderden graden Celsius lijkt leven niet mogelijk, maar hoog genoeg om gesteente te laten smelten.


Kepler heeft vier jaar lang ruim 150.000 sterren in de gaten gehouden. Heel kleine periodieke helderheidsdipjes van
die sterren wijzen op de aanwezigheid van een planeet die één keer per omloop voor zijn ster langs beweegt.

Er zijn ruim drieduizend sterren gevonden waarbij een aardachtige planeet is ontdekt. Dit kan betekenen dat bij
één op de vijf sterren in de Melkweg (die op onze zon lijken) een planeet zich in de bewoonbare zone bevind,
waar de temperatuur geschikt is voor de aanwezigheid van water en eventueel leven.

De dichtstbijzijnde bewoonbare exo-aarde bevindt zich waarschijnlijk op minder dan twaalf lichtjaar afstand van de aarde.

---

Duitse wetenschappers hebben het grootste planetenstelsel tot nu toe ontdekt buiten ons zonnestelsel.
Dit is bekend gemaakt door het Duitse Centrum voor Lucht- en Ruimtevaart (DLR).

De ster KOI-351 (Kepler Object of Interest) telt maar liefst zeven planeten en staat op een afstand van ongeveer 2500 lichtjaar.
Ons eigen zonnestelsel heeft acht planeten. Het planetenstelsel van KOI-351 lijkt op ons zonnestelsel.
Er bevinden zich kleine stenen (aardse) planeten vlakbij de centrale ster en gasreuzen op een grotere afstand.


De planeten staan wel dichter op elkaar dan die rond onze zon.
De buitenste planeet van KOI-351 staat op ongeveer dezelfde afstand van zijn ster als de aarde van de zon
en op de binnenste planeten is de temperatuur veel te hoog voor het bestaan van vloeibaar water of leven.

Astrofysici in de hele wereld waren al langer op zoek naar een zonnestelsel dat op het onze lijkt.
Drie planeten waren door metingen aan het sterlicht al eerder ontdekt door Kepler, met omlooptijden van 331, 211 en 60 dagen.

De vier nieuwe planeten zijn ook gevonden in datagegevens van Kepler, doordat ze kleine helderheidsdipjes
in het sterlicht veroorzaken als ze voor hun moederster langs bewegen. Zij hebben omlooptijden van 7, 9, 92 en 125 dagen.


Tot nu toe zijn er 771 sterren met exoplaneten bekend. De meeste van deze sterren hebben maar één planeet.
Slechts van 170 sterren is bekend dat er meerdere planeten omheen draaien.

Er is maar een klein aantal sterren bekend met meer dan vijf planeten.
Kort geleden is de duizendste planeet buiten ons zonnestelsel ontdekt.

---

Michel Mayor ontdekte in 1995 de eerste exoplaneet rondom de ster 51 Pegasi in het sterrenbeeld Pegasus. Sinds 2006 worden er door betere telescopen steeds vaker exoplaneten ontdekt.
Ruim zeven jaar geleden stond de teller op honderd exoplaneten, nu op ruim 500.

De 500ste exoplaneet HD 31253b staat op een afstand van 1,26 astronomische eenheden tot de ster HD 31253, is half zo zwaar als Jupiter en draait in 466 dagen om de ster.

De meest bijzondere exoplaneet is Gliese 581g, op een afstand van twintig lichtjaar en mogelijk bewoonbaar. Het oppervlak van Gliese 581g is warm genoeg om vloeibaar water vast te houden, maar is niet zo heet dat het water gaat koken.

HIP 13044b is de eerste exoplaneet die zes miljard jaar geleden buiten het Melkwegstelsel is geboren in een dwergstelsel, maar opgeslokt door de Melkweg.

---

Er zijn twee nieuwe exoplaneten ontdekt bij de ster Gliese 581, door de HIRES spectrometer van de Keck I telescoop.
Eén planeet heeft de aanduiding Gliese 581g gekregen, is niet veel groter dan de aarde
en mogelijk kan er een?aangename temperatuur heersen.

Volgens een laatste bericht op 18 januari 2011 van statistische analyses van de gezamenlijke Amerikaanse
en Europese meetgegevens doet de hoop op een leefbare planeet echter vervliegen.

Er zijn nu, door regelmatige schommelbeweging in de afgelopen 11 jaar, zes exoplaneten
bij Gliese 581 waargenomen, die ongeveer 30% van de massa van onze zon heeft (straalt 100 keer zwakker).
De ster staat in het sterrenbeeld Weegschaal op een afstand van 20 lichtjaar van de aarde.

De afstand tussen de ster en Gliese 581g is iets meer dan twintig miljoen kilometer, de planeet is drie- tot viermaal
zo zwaar is als de aarde en heeft een omlooptijd van iets minder dan 37 dagen. De ster Gliese 581
is een rode dwerg, waardoor het ondanks de korte afstand niet extreem warm is op de planeet.

Het lijkt erop dat de planeet waarschijnlijk steeds met dezelfde kant naar de ster is gericht,
waardoor de zonkant warm is en de achterkant koud, net als de maan.
Op de grens van dag en nacht (warm en koud) kunnen gunstige, leefbare temperaturen heersen.


Op de tekening is Gliese 581g de 4e planeet, die om ster Gliese 581 draait.

---

Kepler heeft in het sterrenbeeld Lier twee Saturnus-achtige planeten ontdekt, die met omlooptijden
van 19 en 38 dagen om de ster Kepler 9 draaien. Om dezelfde ster draait op kleinere afstand ook
een planeet, ongeveer anderhalf keer zo groot als de aarde, met een omlooptijd van 1,6 dagen.


De nieuw ontdekte planeten, Kepler 9b (grootste en dichtstbij de planeet) en 9c, zijn ook
waargenomen met telescopen op aarde. Uit metingen konden ook de grootte en massa
van de twee planeten worden berekend, ongeveer vergelijkbaar met Saturnus. Onlangs is ook een planetenstelsel met mogelijk zeven planeten ontdekt, het hoogste aantal tot nu toe.
Zeker vijf planeten draaien rondom de zonachtige ster HD 10180 en waarschijnlijk bevinden
zich hier nog twee planeten waarvan één de laagste massa heeft die ooit gemeten is. De planeten volgen een regelmatig patroon in het nieuwe stelsel. Onderzoekers ontdekten ze met behulp van de HARPS-spectograaf van de ESO telescoop in Chili.
De ster HD 10180 staat op een afstand van 127 lichtjaar, in de richting van het sterrenbeeld Waterslang.


Er zijn 190 metingen met de HARPS uitgevoerd en ontdekte men dat de ster schommelde.
Dit wordt veroorzaakt door de aantrekkingskracht van vijf of meer planeten.
Vijf planeten hebben ongeveer dezelfde massa als Neptunus (13 tot 25 keer de massa van de aarde).
In totaal zijn ongeveer 15 van deze stelsels ontdekt.

---

Om de bruine dwerg, 2M044144, is een planeet ontdekt die binnen
een miljoen jaar is ontstaan, dit is veel sneller dan de gebruikelijke
theorieën over planeetvorming voorspellen.

Deze mislukte dwergster weegt ongeveer 20 Jupitermassa's
is ontdekt met de Hubble Space Telescope en wordt verder
onderzocht met de Gemini-telescoop op Hawaï.


De ster maakt deel uit van een verzameling van 32 bruine dwergen in een
stervormingsgebied in het sterrenbeeld Stier op een afstand van 450 lichtjaar.

De exoplaneet, 2MJ044144, die om de bruine dwerg draait is vijf à tien keer
zo zwaar is als Jupiter. De afstand tussen de dwergster en zijn planeet is 3,6 miljard
kilometer, dit is ongeveer anderhalf maal de afstand tussen onze zon en Saturnus.

Ze lijken elk afzonderlijk te zijn ontstaan door het samentrekken van een
grote wolk gas en stof. Dat verklaart ook de snelle vorming van de jonge planeet. In de buurt van 2M044144 zijn nog twee objecten ontdekt, een bruine dwerg en een rode dwergster, vermoedelijk zijn ze uit één en dezelfde samentrekkende en fragmenterende gaswolk ontstaan.

Met CoRoT-satelliet en de 3,6-meter ESO-telescoop op La Silla,
in Chili is voor het eerst een normale exoplaneet ontdekt, die in
veel opzichten op de planeten van ons zonnestelsel lijkt.

De planeet, Corot-9b, draait om een zonachtige ster, is ongeveer zo
groot als Jupiter en bestaat ook grotendeels uit waterstof en helium.

Corot-9b staat ver van zijn moederster, hierdoor is de temperatuur aan het
gasoppervlak betrekkelijk gematigd, waarschijnlijk -20 tot +160 graden Celsius.
De afstand tot de aarde is 1500 lichtjaar. CoRoT-9b staat in het sterrenbeeld
Slang en draait vanaf de aardegezien in 95 dagen om zijn zon.


Tijdens de overgang, die ongeveer 8 uur duurt kan de planeet onderzocht worden. De planeet lijkt niet op de eerder ontdekte exoplaneten (ongeveer 400).
Die zijn veel heter omdat zij dichter bij hun zon staan.

---

Bij de rode dwergster Gliese 581 heeft men de?lichtste en kleinste exoplaneet tot nu toe gevonden.
De grootte van deze planeet valt in klasse e, is ongeveer 25 % groter als de aarde en heeft
twee keer zoveel massa. Op Gliese 581e kan geen leven voorkomen, hij draait elke 3,15 dagen een baan
rond zijn?ster op een afstand van? 4,5 miljoen kilometer, waardoor de oppervlaktetemperatuur te hoog is.

Er is nog niet eerder zo'n planeet bij een ster ontdekt. Dwergster, Gliese 581,
bevindt zich op een afstand van 20,5 lichtjaar bij ons vandaan.


Eerder zijn drie andere planeten rond deze ster ontdekt: Gliese 581b, c en d (ontdekt in 2007).
De positie van de baan van Gliese 581 d is opnieuw berekend, waardoor het zich in
de bewoonbare zone bevindt, waar de temperatuur niet te hoog en niet te laag is,
hier kan vloeibaar water zijn en mogelijk zelfs primitief leven.

Gliese 581d heeft een omlooptijd van 66,8 dagen en staat op een gemiddelde afstand
van 33 miljoen kilometer van zijn ster, is?zeven keer zo zwaar als de aarde,
en bestaat vermoedelijk niet volledig uit gesteenten en metalen.

Tot nu toe zijn er 347 planeten buiten ons zonnestelselgevonden.

---

In de planetoïdengordel van ons het zonnestelsel, waar zich de dwergplaneet Ceres bevindt, heersen omstandigheden waar leven kan zijn ontstaan of gevormd. Van Ceres is bekend dat zijn mantel waarschijnlijk voor een belangrijk deel uit bevroren water bestaat.

Maar het is goed mogelijk dat er zich in het inwendige van de kleinste dwergplaneet
een oceaan van vloeibaar water bevindt. Deze inwendige oceaan kan
een goede voedingsbodem zijn voor levende organismen, de oceaan is veertig keer groter dan alle oceanen op het aardoppervlak.


Ceres is in de begintijd van het zonnestelsel redelijk redelijk ongeschonden gebleven
van inslaande meteorieten en men vermoedt dat het meeste water niet verdwenen is.

Bij inslagen in het verleden op Ceres kunnen kleine brokstukken de ruimte in zijn geslingerd, die primitieve organismen naar de aarde kunnen hebben gebracht. Op veel andere planeten
is veel schade veroorzaakt en daardoor het ontstaan van leven moeilijker geworden.


In 2015, als DAWN bij Ceres aankomt, wordt meer duidelijkheid verkregen over Ceres.

---

Vorig jaar ontdekten drie Leidse studenten onder leiding van Ignas Snellen een exoplaneet.
De planeet, OGLE2-TR-L9b, is een stuk groter dan Jupiter, met bijna vijf keer zijn massa
en is de eerst ontdekte planeet rondom een hete, snel draaiende ster.

De studenten vonden de planeet tijdens het testen van een computerprogramma
voor lichtfluctuaties op duizenden sterren in de OGLE-database.

Bij een van de sterren ontdekten zij elke 2,5 dag, twee uur een afname in helderheid
met ongeveer een procent en vermoedden dat een passerende planeet deze afname veroorzaakte.
Met behulp van de Very Large Telescope van de Europese Zuidelijke Sterrenwacht (ESO) in Chili,
was het mogelijk om minieme schommelingen van de ster waar te nemen die door de planeet
worden veroorzaakt en dat het niet gaat om een bruine dwerg of een kleine ster.


De planeet draait in 2,5 dag om zijn ster, is heet en opgezwollen. De ster zelf
is met 7000 graden Celsius ongeveer 1000 graden warmer dan onze zon en draait
in twee dagen om zijn as. Het is de heetste ster met een planeet die ooit is ontdekt.

In onderzoek naar planeetovergangen zijn tot nu toe snel draaiende sterren genegeerd.
Hierdoor kunnen veel exoplaneten zijn gemist. Er zijn nu zo'n 300 exoplaneten bekend.

---

Het is sterrenkundigen voor het eerst gelukt om opnamen te maken van een planetenstelsel
bij een andere ster, de HR 8799. Dit is een jonge, hete ster in het sterrenbeeld Pegasus,
op een afstand van 128 lichtjaar van de aarde. De ster is groter, zwaarder en vijf keer
zo helder als de zon en zijn planetenstelsel is groter dan ons zonnestelsel.

Exoplaneten werden tot nu toe ontdekt door de kleine schommelbewegingen
te meten van de sterren waar ze omheen draaien, zonder de planeet te zien.
De drie exoplaneten van de ster HR 8799 zijn wel zelf te zien op opnamen die gemaakt
zijn met de Keck II- en de Gemini North-telescoop op de Mauna Kea, Hawaï.

Men denkt dat de massa's en afmetingen van de drie planeten iets groter
is dan van Jupiter en vijf tot dertien keer zo zwaar. De afstand van de planeten
tot de ster HR 8799 bedraagt ongeveer 3,8, 6 en 10,8 miljard kilometer.

Ze beschrijven hun baan in 100, 190 en 460 jaar.
De verste planeet bevindt zich in de stofgordel die de ster
omringt, het drietal lijkt op Saturnus, Uranus en Neptunes.


Op de opname staan twee planeten bij de ster HR 8799. Door het licht van de ster
te blokkeren konden de exoplaneten HR 8799 b en c worden vastgelegd.
De planeten zijn ongeveer zestig miljoen jaar en gloeien hierdoor nog,
waardoor ze makkelijker op de foto konden worden gezet.

Eerder ontdekte de Keck telescoop al een derde planeet bij HR 8799, maar deze
staat te dicht bij de ster om vastgelegd te kunnen worden in visueel licht.

---

De Hubble Space Telescope heeft voor het eerst in de geschiedenis een foto in zichtbaar licht gemaakt
van een exoplaneet, de Fomahaut b, die in 872 jaar rond de jonge, hete ster Fomahaut draait
op een afstand (17 miljard kilometer) vier maal zo groot als die van Neptunus tot de zon.

De ster staat op 25 lichtjaar afstand van de aarde en ligt in het sterrenbeeld Waterman.
De planeet heeft ongeveer drie keer de massa van Jupiter en is 16 keer helderder dan de zon.
Het sterrenstelsel waarin de planeet zich bevindt is nog maar 200 miljoen jaar oud,
wat betekent dat de planeet zich nog in de afkoelingsfase bevindt.

In 2004 was Hubble erin geslaagd om een opname te maken van een grote stofwolk
rond de ster, die te vergelijken is met de Kuipergordel. De bewegingen van de stofwolk
leken toen al te wijzen op de aanwezigheid van een planeet.

Door 21 maanden later in 2006 opnieuw een opname te maken, kon men zien dat er
een lichtbron is die met de ster mee door de ruimte beweegt en erom heen draait.


De exoplaneet bevindt zich in het kader rechts, middenin ligt de stofwolk die het sterlicht reflecteert.
Het kader daaronder is uitvergroot om de positie van de planeet in 2004 en 2006 weer te geven.

De witte stip in het midden van de foto is de ster Fomahaut, het licht van de ster werd geblokkeerd,
anders wordt alles overstemd. Het lichtpuntje links onderaan is een achtergrondster.

---

Dwergplaneten zoals Pluto worden vanaf 11 juni aangeduid als pluto?de.
Dit maakte de Internationale Astronomische Unie bekend, bijna twee jaar
nadat Pluto van planeet tot dwergplaneet werd gedegradeerd.

plutoïden vormen voortaan een ondergroep binnen de categorie dwergplaneten en zijn
gedefinieerd als bijna bolvormige hemellichamen, die om de zon draaien, op afstanden
groter dan die van Neptunus en de omgeving van hun baan niet hebben schoongeveegd.


Tot nu toe zijn dit er twee: Pluto en Eris (voorheen Xena). Maar de verwachting is
dat er meer ontdekt worden. Ceres, de derde dwergplaneet, bevindt zich in
de planetoïdengordel tussen Mars en Jupiter en krijgt geen andere aanduiding.

---

Eris, de grote dwergplaneet ver buiten de baan van Neptunus, is niet alleen groter maar ook zwaarder dan Pluto.
Dat blijkt uit de baanbeweging van Dysnomia, het kleine maantje van de grote ijsdwerg, Eris.

Eris en Dysnomia, oorspronkelijk met de bijnamen Xena en Gabrielle, kregen vorig najaar
hun definitieve naam. Uit Hubble Space Telescope-waarnemingen was al bekend dat Eris (Xena),
met een geschatte doorsnede van 2400 kilometer, een slag groter is dan Pluto.
Het precies vaststellen van de massa van zowel Pluto als Eris is mogelijk
doordat ze beide in het bezit zijn van een redelijk grote maan.

De wetten van Johannes Kepler (een astronoom uit de 16de eeuw) kun je toepassen om
de massa vast te stellen. Hiervoor moet je de grootte en de omloopbaan van de maan weten.
Dysnomia, is ongeveer zestien maal kleiner dan Eris en heeft een cirkelvormige omloopbaan die 15 dagen duurt.


Door een formule te gebruiken kun je de massa van Eris vervolgens vaststellen en die is 17 miljoen biljoen ton,
of 2,3 gram per kubieke centimeter, iets hoger dan de dichtheid van Pluto.
De twee dwergplaneten bestaan waarschijnlijk voor ongeveer 70 procent uit gesteenten en voor de 30 procent uit ijs.
Toch is Pluto in één opzicht de meerdere van Eris, want Pluto heeft namelijk drie manen en Eris maar één maan.

Het is echter niet bekend waarom bij Pluto drie manen zijn ontstaan en bij Eris slechts één.
Voor Pluto bestaat het bewijs dat de drie manen in hetzelfde vlak rond Pluto draaien en
een regelmatige baanverhouding kennen. Ook hebben de drie manen dezelfde kleur.

De massa van een object hangt niet alleen af van de grootte, maar ook van de dichtheid en samenstelling.
Een voorbeeld is Ganymedes, een maan van Jupiter, deze is groter dan Mercurius, maar slechts half zo massief.
Dat komt doordat Ganymedes vooral uit ijs bestaat, terwijl Mercurius vooral uit ijzer bestaat.

---

De grootste dwergplaneet van het zonnestelsel, Xena 2003 UB313,
die op 8 januari 2005 werd ontdekt, heeft een officiële naam gekregen.
Xena heeft de aanleiding gevormd tot het schrappen van Pluto van de planeetlijst.

De International Astronomische Unie heeft bepaald dat de dwergplaneet Xena nu voluit 136199 Eris heet,
De naam Eris is voorgedragen door haar ontdekker Mike Brown en verwijst naar de Griekse godin
van de tweedracht of onenigheid, wat toepasselijk is, door de discussie over de definitie van dwergplaneten.


De maan van Eris, met de bijnaam Gabrielle, heeft nu ook een officiële naam,
Dysnomia, de dochter van Eris en de geest van rechteloosheid.

Eris is één van de drie officiële dwergplaneten, naast Pluto en Ceres, in de toekomst
zullen ongetwijfeld veel objecten aan de lijst toegevoegd worden.
Voorbeelden van kandidaten zijn Varuna, Quaoar, Orcus en Sedna.

---

Uit opnamen met de Hubble Space Telescope, die eind 2005 zijn gemaakt,
blijkt dat Xena, officieel 2003 UB313, iets groter is dan Pluto.


Een paar maanden eerder dachten sterrenkundigen aan de hand van infraroodwaarnemingen dat Xena, 25 tot 30%
groter was dan Pluto. Op de latere foto's van de Hubble is de doorsnede van 2003 UB313 direct te meten.
Door de helderheid van Xena, werd een tijd gedacht dat Xena duidelijk groter was dan Pluto.

De ijsdwerg, die deel uitmaakt van de Kuipergordel, blijkt een doorsnede te hebben van ongeveer 2400 kilometer,
de doorsnede van Pluto is ongeveer 2300 kilometer, hiermee staat definitief vast dat 2003 UB313 groter is dan Pluto.
De afstand tot de zon is ongeveer 14 miljard kilometer en de baanomloop is 560 jaar.


Ondanks de grote afstand tussen Xena en de zon, weerkaatst de kleine ijsdwerg in verhouding veel licht.
Het oppervlak van Pluto weerkaatst 60% van het zonlicht.
Het feit dat Xena kleiner is dan eerst werd aangenomen, betekent dat Xena 86% van het zonlicht moet weerkaatsen.
Dat komt overeen met de helderheid van verse sneeuw, alleen de maan Enceladus van Saturnus is helderder.

De helderheid van Xena heeft twee verklaringen:
De ene mogelijkheid is een verse laag bevroren methaan (wit) op het oppervlak, die de onderliggende
donkere lagen bedekt, wanneer Xena het dichtst bij de zon staat verdampt dit methaan en wordt er
een ijle atmosfeer gevormd, maar eenmaal verder van de zon bevriest deze methaanlaag weer.

Een andere mogelijkheid is dat Xena warmere binnendelen heeft van waaruit methaan naar het oppervlak lekt.
Eenmaal op het oppervlak bevriest dit methaan, waarbij kraters en andere structuren onder een ijslaag
worden bedekt. Beide mogelijkheden bieden een verklaring voor de helderheid van Xena.

Volgens de ontdekker Mike Brown moet Xena beschouwd worden als de tiende planeet.
Een speciale commissie van de Internationale Astronomische Unie buigt zich momenteel over
een sluitende definitie van het begrip planeet, in september 2006 hoopt men eruit te zijn.

---

De tiende planeet Xena wordt vergezeld door een maan.

Het kleine hemellichaam draait in een paar weken om de planeet
en heeft een doorsnede van ongeveer 250 kilometer, tien keer zo klein als Xena zelf.

Het maantje werd 10 september ontdekt met de Keck-2 telescoop.
Het maantje krijgt de voorlopige naam Gabriëlle.