De missie (NASA en ESA) van de Europese (infrarood) ruimtetelescoop Herschel, die op 14 mei 2009 werd gelanceerd, is beëindigd.
De Herschel is met een spiegeldoorsnede van 3,5 meter de grootste ruimtetelescoop die ooit is gelanceerd.
De HIFI, een van de drie waarnemingsinstrumenten, werd ontwikkeld en gebouwd door Groningse sterrenkundigen.

Om metingen en opnamen op lange infraroodgolflengten mogelijk te maken, werden de detectoren van de telescoop met behulp
van (langzaam verdampend) vloeibaar helium gekoeld tot enkele graden (-271 graden Celsius) boven het absolute nulpunt.

De voorraad van 2300 liter helium is helemaal verbruikt, een paar weken later dan verwacht, waardoor de ruimtetelescoop nu
aan het opwarmen is. In de loop van mei zal de ruimtetelescoop in een stabiele 'parkeerbaan' rond de zon worden gebracht.

In de afgelopen vier jaar zijn 35.000 waarnemingen verricht voor ruim 600 onderzoeksprogramma's,
zoals de vorming en evolutie van sterrenstelsels, het ontstaan van sterren in koude, donkere moleculaire wolken,
de aanwezigheid van watermoleculen in planetenstelsels in wording en kometen.

---

HIFI, Heterodyne Instrument for the Far Infrared, is het duurste en meest complexe
ruimte-instrument dat ooit in Nederland is ontwikkeld en kostte zo'n 200 miljoen euro.
Er is vijftien jaar aan gewerkt.

De elektronica-module heeft het sinds zondag 9 augustus begeven.
De oorzaak van het mankement is nog niet achterhaald.
Twee andere instrumenten aan boord van de Herschel-satelliet werken nog wel.


Er is wel een reserve-exemplaar van de module aan boord, men verwacht dat er nog
minstens twee weken onderzoek nodig zijn voordat die in bedrijf kan worden genomen,
ondertussen hoopt men dat de HIFI het dan weer doet. De infraroodspectrometer
moet vooral onderzoek gaan doen naar de aanwezigheid van water in stervormingsgebieden.

---

Herschel heeft op 14 juni met het PACS-instrument, zijn eerste foto's gemaakt
van het draaikolkstelsel, M51, dit is een spiraalvormig sterrenstelsel op
35 miljoen lichtjaar afstand van deaarde in het sterrenbeeld Jachthonden.


De foto is een samenstelling van drie verschillende opnamen,
met een infrarode golflengte van 70, 100 en 160 micrometer.

---

Herschel en Planck zijn donderdagmiddag om 15.12 uur gelanceerd.
Herschel heeft drie instrumenten, waarvan één, de Heterodyne Instrument
for the Far Infrared, HIFI werd gebouwd door SRON.

Herschel onderzoekt straling die nog nooit eerder is onderzocht vanuit de ruimte
en het ontstaan van sterren en sterrenstelsels. Een half uur na de lancering hebben de twee
satellieten zich losgemaakt van de Ariane 5-draagraket, en later radiocontact gemaakt met de aarde.


Herschel en Planck gaan nu apart van elkaar naar hun bestemming om over twee maanden
waarnemingen te doen op anderhalf miljoen kilometer van de aarde.

Planck brengt de kosmische achtergrondstraling, die 380.000 jaar na de oerknal is ontstaan
in kaart, en ook de normale materie, donkere materie en donkere energie.

---

ESA heeft de lancering van Herschel en Planck uitgesteld en vindt niet plaats op 16 april.
Eind maart wordt een nieuwe datum gekozen.

De nieuwe lanceerdatum is nu 14 mei 2009.


Opgesteld op het Guyana Space Centre, Europe's Spaceport in Kourou, French Guiana.

Er moetennog aanvullende controlesverricht worden, in verband met software-upgrades
De ESAwil meer tijd om desoftware te testen, waarmee de telescopen vanaf de aarde worden bestuurd.


Herschel gaat kosmische infraroodstraling onderzoeken en Planck de Kosmische Achtergrond Straling.

---

Herschel-telescoop heeft de testruimte van ESTEC in Noordwijk verlaten. Op 11 februari ging
de reis vanaf Schiphol verder per vliegtuig naar de Europese lanceerbasis Kourou in Frans Guyana.


De lancering van Herschel staat gepland op 16 april. Herschel is de grootste
ruimtetelescoop met een spiegel van 3,5 meter in doorsnede en de enige telescoop
die kan kijken in golflengten van ver infrarood tot submillimeter.


Op anderhalf miljoen kilometer van de aarde gaat Herschel infraroodstraling opvangen
van koude en ver weg gelegen objecten in het onbekende heelal.

Een week later wordt dePlanck satelliet naar de lanceerbasis vervoerd, om gelijk met de Herschel
te worden gelanceerd. Planck gaat de Kosmische Achtergrond Straling (KAS) onderzoeken.

---

De telescoopspiegel van Herschel Infrared Observatory is bevestigd aan de andere
modules van de ruimtetelescoop, waarmee de bouw van deze telescoop voltooid is.
De Herschel-telescoop is de dagen tot zijn lancering aan het aftellen.

De telescoop zal de komende weken bij het technologiecentrum ESTEC in Noordwijk
worden blootgesteld aan een groot aantal mechanische testen. De telescoop weegt 320 kilogram,
dit is heel licht voor een structuur die stevig genoeg moet zijn om de sterke krachten
van de lancering en de omstandigheden in de ruimte te overleven.
De lancering staat gepland voor eind 2008, met een Europese Ariane-raket.

De telescoopspiegel heeft een doorsnede van 3,5 meter en bestaat uit 12 componenten
van siliciumcarbide, die samengevoegd zijn tot één enkele structuur, die bedekt is met
een reflecterende laag aluminium. De spiegel is heel licht voor zijn grootte.


De volledige telescoop bestaat uit een primaire spiegel, een secondaire spiegel en
een ondersteunende structuur. Herschel is de grootste ruimtetelescoop die ooit is gebouwd,
de spiegel van de Hubble Space Telescope heeft een doorsnede van 2,4 meter.

De Europese infraroodsatelliet gaat diep in het heelal onderzoek doen aan relatief koele objecten,
waaronder interstellaire gas- en stofwolken waarin nieuwe sterren worden geboren.
Daarnaast onderzoekt Herschel de geboorte van sterrenstelsels en planeten, waarbij
gebruik wordt gemaakt van ver-infrarode en submillimeter golflengten.