Spirit maakte zijn laatste panoramafoto (drie foto's) in februari 2010 van de Gusevkrater. Hierna ging de rover in winterslaap, waaruit hij niet meer ontwaakte, omdat de zonnepanelen niet genoeg stroom konden opwekken.

In de verte zie je de Columbia-heuvels, in 2005 bezocht Spirit één van de heuvels, Husband Hill.

Linksonder is Spirit te zien en de zonnepanelen, die bedekt zijn met een laagje stof.

---

De afgelopen maanden heeft de NASA dagelijks geprobeerd in contact te komen met Spirit. Helaas zonder resultaat, 25 mei vond
de laatste poging plaats en daarna was de missie op Mars voorbij.

De hoop was dat na de koude, donkere winter de rover weer op zou warmen en voldoende energie zou opwekken om met de aarde te communiceren en door te gaan met het waarneemprogramma.

Waarschijnlijk kreeg Spirit te weinig energie om op temperatuur te blijven, waardoor diverse onderdelen van Spirit zijn aangetast.

NASA richt zich nu op Opportunity en de lancering van Curiosity (te zien op de afbeelding links).

De laatste keer dat er contact is geweest met Spirit was in maart 2010.

---

Het is nu negen maanden geleden dat de NASA voor het laatst contact heeft gehad met de Spirit. De hoop is nu gevestigd op de naderende zomer op Mars, als Spirit nog werkt, dan moet de komende weken een teken van leven ontvangen worden.

Op dit moment neemt de hoeveelheid beschikbare zonne-energie en kans op contact nog steeds toe, maar na maart 2011 neemt de overlevingskans af.

Spirit en Opportunity vieren deze maand hun zevende verjaardag. Eind 2011 wordt hun opvolger Curiosity gelanceerd.

Op de foto zijn van links naar recht de Spirit, Sojouner en Curiosity te zien.

---

Spirit kan niet uit de kuil rijden waar hij sinds 10 maanden vast zit.
Voor de winter op Mars begint moeten de zonnepanelen,
die nu naar het noorden zijn gericht, door het besturingsteam in
de richting de zon worden gedraaid, anders is er niet meer genoeg energie
voor communicatie met de aarde en om de winter te overleven.

Nu staan de zonnepanelen een beetje naar het zuiden, terwijl de zon in het noorden staat.
Door een klein stukje achteruit te rijden, komt zijn achterkant
een beetje omhoog en staat Spirit in een iets gunstigere positie.


Deze opname is gemaakt op 23 januari en kijkt naar het noorden.

Vanuit deze plek kan Spirit nog onderzoek doen, zoals kleine schommelingen meten
in de rotatie van Mars, dit levert informatie op over het diepe inwendige.
De werkzame robotarm blijft bodemonderzoek doen.

Op 3 januari was het zes jaar geleden dat Spirit op Mars landde en maakte in de afgelopen
jaren al meer dan 250.000 foto's van de oppervlak, die naar de aarde zijn gestuurd.

---

Het rechter voorwiel van Spirit dat sinds maart 2006 niet meer werkt heeft vorige
week ongeveer tien omwentelingen gemaakt, maar stopte daarna weer.


Spirit zit sinds mei van dit jaar vast in het zand op Mars, door het vastgelopen wiel
moest Spirit al drie jaar achterstevoren rijden. Of het wiel ooit weer zal werken,
is niet duidelijk. Ook niet of het zich uit het zand weet los te maken.

---

Spirit rijdt al een aantal weken niet meer. De robot is terechtgekomen in zachte grond,
en een paar van zijn zes wielen hebben zich daarin ingegraven.
Waarschijnlijk hebben de wielen zich zo diep in de grond gegraven
dat ze in contact zijn gekomen met een kleine berg stenen.


Er worden nu testen gedaan in een nagemaakt landschap van Mars, in de hoop
dat er een manier wordt gevonden om de robot weer in beweging te krijgen.
Opportunity heeft nu 10 mijl afgelegd - 16.133,96 meter.

---

Na het versturen van commando's voor een iets andere dagindeling, leek het veilig
om Spirit weer een stukje te laten rijden, op weg naar Von Braun Mound.

De geheugenproblemen en de automatische herstarts zullen zeker vaker voor gaan komen.
Aan de andere kant van Mars legt Opportunity dagelijks ongeveer honderd meter af.


De berg links aan de horizon wordt Von Braun Mound genoemd en is een onderzoeksgebied
op ongeveer 150 meter afstand. Von Braun is ongeveer 160 meter hoog.

---

Spirit heeft de laatste week geheugenproblemen en de boordcomputer schakelt zichzelf
sinds 25 januari af en toe uit. Het is nog niet bekend wat de oorzaak van de problemen is.


Spirit heeft sinds 8 april niet gereden, maar heeft nu weer 1,7 meter afgelegd in zuidoostelijke
richting en heeft nog ongeveer 150 meter te gaan op weg naar zijn volgende bestemming.
Aan het eind van de rit nam hij deze foto. De afstand tussen de wielsporen is ongeveer een meter.

---

Waarschijnlijk heeft Spirit last van een tijdelijke storing.

Spirit reed niet verder nadat onderzoekers hiervoor opdracht gaven.
Van de missie die 90 dagen moest duren heeft Spirit 30 centimeter afgelegd.

Het rechtervoorwiel, dat niet meer werkt, kwam in botsing met een gedeeltelijk
verborgen steen, sindsdien reageert hij niet meer. Spirit sleept het wiel achter zich aan.


De opname is gemaakt op 31 januari 2009, aan de horizon
zie je Husband Hill, Spirit bereikte in 2005 de top.

---

Spirit bevindt zich sinds 2008 aan de noordkant van de kleine hoogvlakte, Home Plate, waar zich los
zand heeft opgehoopt en kan niet de kortste route nemen naar zijn volgende bestemming op Mars.


Het plateau van vulkanische as is een anderhalf meter hoog en heeft de grootte van een basketbalveld.
De kortste weg in zuidelijke richting over Home Plate mislukten, omdat Spirit die nog
maar vijf van zijn zes wielen kan gebruiken, niet het plateau op kon rijden.


Spirit rijdt nu een stukje onderlangs het plateau, om bij een minder steile klim naar
boven te gaan. Opportunity vertoont ook slijtage aan een van zijn wielen
en is nog twaalf kilometer verwijdert van zijn bestemming: de krater Endeavour.

---

Deze maand (januari) zijn Spirit en Opportunity vijf jaar op Mars, terwijl de NASA hun levensduur
inschatte op 90 Mars-dagen, of sols, 1 sol = 24 uur, 39 minuten en 35 seconden.

Niemand had kunnen denken dat de Marsrovers nu nog steeds actief zouden zijn.
Gedurende deze vijf jaar hebben de rovers gezocht (en gevonden) naar sporen van water.


Opportunity heeft al meer dan 13 kilometer gereden sinds de landing en Spirit 8 kilometer.
Opportunity is nu aan de rit van 12 kilometer naar krater Endevaour begonnen.

Samen hebben ze een kwart miljoen foto's teruggestuurd naar de aarde.
Hun wetenschappelijke instrumenten hebben aangetoond dat Mars ooit natter en warmer was.

---

In het wielspoor van Spirit is tot nu toe de sterkste aanwijzing van micro-organismen gevonden.
De afzettingen (silica rijke stenen) zijn waarschijnlijk ontstaan door heet bronwater waarin siliciumdioxide
is opgelost, om later weer neer te slaan of contact met zure gasdampen van de omliggende vulkanen.
De zuren lossen het siliciumdioxine ook op, waarna het weer neerslaat.

Op aarde komen dit soort omstandigheden ook voor en bevatten bacteriën,
die zich helemaal aan deze extreme omstandigheden hebben aangepast.

Na een eerste analyse in het voorjaar (nieuws 21 mei 2006), bleek de helder witte laag veel silica
(siliciumdioxide) te bevatten, het materiaal waaruit ook het glas van onze ramen uit bestaat.

Het rechtervoorwiel van Spirit werkt sinds maart 2006 niet meer en sleept voortdurend over de grond,
terwijl hij achterstevoren rijdt. In dit wielspoor zijn de afzettingen aangetroffen. De kiezellaag werd toen
bij toeval blootgelegd en bestaat voor negentig procent uit puur silica of siliciumdioxide (kiezel)
en is dit de aanwijzing dat er ooit iets op Mars kan hebben geleefd.


Spirit is niet in staat om dit leven ook op te sporen, daar is hij niet voor ontworpen.
We moeten wachten op de volgende generatie Marsrovers: NASA's Mars Science Laboratory
en ESA's ExoMars, die in 2009 en 2011 gelanceerd gaan worden om hier verder te zoeken.

---

Spirit heeft twee weken vastgezeten in een gebied met zeer losse ondergrond, Tartarus,
genoemd naar de Kerker van de Onderwereld in de Griekse mythologie.

Volgens de NASA is het begin december gelukt om de Spirit weer aan het rijden te krijgen,
zodat hij op zoek kan naar een beschutte plek op Home Plate voor de winter en de accu op kan laden.

Hopelijk zal Spirit zijn plek op 1 januari bereiken. Deze deadline wordt steeds kritischer, daar de
stroomvoorraad van Spirit al beperkt is door het vele stof dat op de zonnepanelen is neergeslagen.
Spirit heeft momenteel slechts 310 watt/uur per dag tot zijn beschikking,
wat niet te vergelijken is met de oorspronkelijke 900 watt/uur per dag.

---

Spirit zit al dagen vast in zeer losse grond, terwijl hij op weg zou moeten zijn naar
een schuilplaats voor de naderende winter. Een ander probleem is dat de zonnepanelen van Spirit
door grote hoeveelheden stof bedekt worden van de stofstormen op Mars enige maanden geleden.
Hierdoor is het tijdelijk 20 tot 30 graden warmer geworden op Mars.

Spirit heeft sinds 2006 een kapot rechtervoorwiel en kan alleen achteruit rijden.
Twee weken geleden is de rover op weg gegaan naar de noordelijke rand van Home Plate,
een plateau van 90 meter breed met vele steile hellingen richting het noorden.
Dit maakt de plek geschikt als schuilplaats voor de winter op het zuidelijk halfrond.


Mars Reconnaissance Orbiter heeft Spirit vanuit de ruimte gefotografeerd.

---

Het stof in de atmosfeer van Mars wordt minder, waardoor meer zonlicht de zonnepanelen
van Spirit en Opportunity kan bereiken. De energieproductie van Spirit is met 12% gestegen,
van 261 naar 295 watturen en van Opportunity is de energieproductie met 53% gestegen.

Voordat de stofstorm begon was de gemiddelde energieproductie 700 watturen per dag.
Genoeg om een lamp van 100 watt zeven uur te laten branden.
Ook is de temperatuur aan boord van Opportunity gestegen van -37 graden Celsius naar -33,4 graden Celsius.
Verwacht wordt dat de temperatuur de komende weken nog blijft stijgen.

Spirit gaat haar robotarm uitsteken, om met de microscopic imager foto's te maken van stukken grond
en een steen. Opportunity moet nog even wachten met het ingaan van de Victoriakrater.
Pas als de storm gaat liggen is het veilig om naar beneden te gaan.

---

Spirit heeft in een bodemmonster van Mars een enorm hoge concentratie siliciumdioxide (SiO2) aangetroffen.
Het SiO2 werd gemeten door de röntgenspectrometer aan het uiteinde van de robotarm van Spirit en heeft gehalte van
ongeveer 90%, dit is een sterke aanwijzing voor de aanwezigheid van vloeibaar water in het geologisch verleden van Mars.

Spirit landde ruim drie jaar geleden in de Gusev krater en heeft al genoeg bewijzen gevonden,
maar dit is het beste bewijs tot nu toe, dat er vroeger water stroomde in deze krater.
Doordat één van de zes wielen niet meer werkt, werden er soms diepe sporen in de bodem getrokken.
Op die manier kwam ook het siliciumhoudende bodemmonster in beeld.


Een mogelijke verklaring voor het siliciumdioxide is de inwerking van zure gassen op het bodemmateriaal.
Waarschijnlijk is vulkanisch lava in contact gekomen met water, waarbij giftige dampen vrijkwamen.
Deze dampen nestelden zich in de bodem, waar later siliciumdioxide ontstond.
Ook is het mogelijk dat de oorsprong gezocht moet worden bij warmwaterbronnen.
Het SiO2 bodemmonster is Gertrude Weise genoemd, dit is een beroemde Amerikaanse baseballspeelster.

---

Spirit heeft aanwijzingen ontdekt van een vulkaanuitbarsting die lang geleden, in de omgeving van
zijn landingsplaats in de Gusev krater bij Home Plate moet hebben plaatsgevonden.
Dit gebied bestaat uit een plateau van rotslagen op de Columbia heuvels op Mars en wordt gekenmerkt
door basalt, dit is vulkanisch stollingsgesteente dat ontstaat door de uitstroom van zeer vloeibare lava.
Het is de eerste keer dat een Mars Exploration Rover zulke vulkanische sporen ontdekt.


Deze vulkanische uitbarstingen gaan meestal niet met explosies gepaard, tenzij de lava bijvoorbeeld
in aanraking komt met water. Door de druk van stoom kan het dan ontploffen.
Uit bestudering van de bodemlagen in de omgeving blijkt dat dit gebeurd kan zijn.

Het gesteente heeft een hoog chloorgehalte, waarschijnlijk is het basalt in aanraking geweest met zout water.
In de gesteentelagen is een kratertje van vier centimeter groot aangetroffen, dat ontstaan is doordat
gesteente dat bij een explosie is opgeworpen in een zachte bodem neerviel.

---

Op 26 februari en 28 maart heeft de Spirit twee stofstormen op Mars gefilmd.
Deze stormen zijn een soort mini-tornado's van stof op Mars.
Onderzoekers hopen zo meer over het gedrag van dit natuurverschijnsel te weten te komen.

---

De missies van de twee Marsrovers, Spirit en Opportunity, die in januari 2004 zijn begonnen,
verlopen zo voorspoedig, dat de NASA geld heeft uitgetrokken om ze langer te laten werken.
Spirit en Opportunity kunnen nog een jaar doorgaan met hun verkenning van het Marsoppervlak.

---

De twee marsrovers Spirit en Opportunity, die sinds januari 2004 op Mars rondrijden, verkeren na meer
dan twee jaar later nog steeds in goede staat. Beide wagentjes krijgen wel ouderdomsverschijnselen,
maar verrichten tot nu toe nog steeds belangrijk onderzoek.

Spirit ging de afgelopen maanden op het Home Plate, een laaggelegen plateau, op zoek naar restanten
van een mogelijke vroegere uitbarsting.


Tijdens die zoektocht viel één van de zes wielen van de rover definitief uit, waardoor hij nog maar tien meter
per dag kon rijden. Daarom werd de missie afgebroken, Spirit werd naar een plekje gereden
waar hij veilig de ijskoude Marswinter kan doorbrengen.

Ingenieurs denken dat de motor van het wieltje geen stroom meer krijgt en dat er ergens een los contact zit.
De rustplaats wordt de Low Ridge Haven genoemd en is een plaats waar de rover van
de maximale hoeveelheid zonlicht gebruik kan maken, om op te laden.


Beide rovers hebben intussen rond de 7 kilometer afgelegd, en dat is meer dan 11 keer zoveel
dan oorspronkelijk gepland, samen stuurden ze meer dan 150.000 foto's naar de aarde terug.

---

De Spirit, één van de Mars Exploration Rovers, heeft na maanden klimmen
de top van de berg Husband Hill op Mars bereikt.

De foto's laten een woestijnlandschap zien met enkele bergtoppen in de verte, de Tennessee Valley.


Net voordat de Spirit boven kwam, maakte hij een panoramafoto van de Husband Hill,
deze ligt in Columbia Hills in de Gusev-krater.